فرهنگ و تمدن چند هزارساله ايران بر كسي پوشيده نيست. از اين رو شهرها و روستاهاي باستاني ايران بسيارند. يزد، با آب و هواي كويري، بناهاي خشتيِ بي‌نظير و هنر و معماري مثال‌زدني‌اش، يكي از اين شهرهاست كه بر اساس مستندات و كشفيات باستان‌شناسي عمري برابر با چند هزار سال را به آن نسبت داده‌اند.
دارا بودن چنين ديرينگي، آثار تاريخي فراواني را در اين شهر باقي گذاشته كه هر يك از آن‌ها به دوره‌اي خاص تعلق دارد و خصوصيات و ويژگي‌هاي منحصر به فردي را از زمان خود برايمان به همراه آورده است. زياد بودن تعداد اين آثار باعث شده كه شهر يزد در جايگاه دوم شهرهاي تاريخي جهان قرار گيرد. اگر دوست داريد به يكي از قديمي‌ترين و ديدني‌ترين مكان‌هاي يزد برويد، در سفر كوتاه امروزمان به روستاي خرانق اردكان ، همراه مجله دلتا باشيد تا شما را به اعماق تاريخ ببريم.
روستاي خرانق كجاست؟
روستاي تاريخي خرانق، در يكي از شهرستان‌هاي استان يزد به نام اردكان قرار دارد. اين روستا مركز بخش خرانق بوده و فاصله آن از يزد حدود ۷۷ كيلومتر است. روستا در ۷۳ كيلومتري شرق اردكان قرار دارد. اگر بخواهيد ابتدا به شهرستان اردكان برويد و از آنجا خود را به خرانق برسانيد، بايد وارد جاده اردكان-طبس شويد و پس از گذراندن مسافتي حدوداً ۶۸ كيلومتري از ابتداي اين جاده، به روستاي خرانق خواهيد رسيد. 
قلعه ۱۸۰۰ ساله خرانق
اين قلعه بزرگ كه همان بخشِ قديمي روستاي خرانق اردكان است، در دوران پس از اسلام ساخته شده، اما قدمت حصارها و برج‌هاي نگهباني آن به حدود ۱۸ قرن پيش، يعني زمان حكومت ساسانيان باز مي‌گردد. بزرگ‌ترين قلعه مسكوني ايران است كه در فضايي به مساحت ۱/۱ هكتار احداث شده و در آن ۸۰ خانه دو، سه و گاهاً چهار طبقه وجود دارد. برخلاف آن‌چه در خانه‌هاي نواحي كويري مشاهده مي‌شود، اينجا اكثر خانه‌ها حياط ندارند. ديوارِ خانه‌ها از خشت و گل ايجاد شده و در سقف گنبدي شكل و زيباي آن‌ها، تيرهايي از جنس پوشال، چوب و حصيرهاي اليافي به كار رفته است.
براي افزايش امنيت ساكنان قلعه در مقابل حمله‌هاي دشمن، آن را بر فراز تپه‌اي ساختند تا بتوانند بر اطراف، اشراف كامل داشته باشند. همچنين گرداگرد قلعه را به طور كامل با حصارهايي پوشانده و در بيرون آن خندق‌هايي حفر كرده بودند. استحكاماتي نظير ۶ برج نگهباني در جهات مختلف قلعه و چسبيده به آن نيز بنا كرده‌اند. قلعه خرانق، ۴ دروازه ورود و خروج دارد.
كوچه‌هاي تنگ و پر پيچ و خم از بخش‌هاي جالب توجه اين قلعه‌اند، كه داستاني تاريخي در پشت آن‌ها پنهان است. روستاييان از اين معابر باريك براي غافلگير نمودن دزدها و راهزن‌ها استفاده مي‌كردند. يكي از معروف‌ترين آن‌ها «كوچه گرگ» نام داشت كه دزدها را در آن به دام مي‌انداختند.
پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي با ديگر جاذبه هاي توريستي يزد،”كوير كاراكال يزد” را مطالعه كنيد.
همچنين بخوانيد:
دره خزينه، نقاشي منحصر به‌فرد طبيعت لرستان
تالاب استيل آستارا، درياچه‌اي كه راه مي‌رود!
آبشار يخي آبنيك، يك گشت آخر هفته‌اي
قلعه الموت، پرواز خيال در ميان تاريخ و طبيعت
با مجله گردشگري دلتا همراه باشيد .