ساعت تاريخي ماركار با نام ساعت فردوسي نيز شناخته ميشود و قدمت آن به سال ۱۳۱۳ بازمي‌گردد. هنگامي كه تصميم بر آن شد تا ساعتي به نام شاعر بزرگ ايران فردوسي ساخته شود در سال ۱۳۱۵ محل دقيق اين ساعت در ميدان ماركار يزد انتخاب شد. در اين مطلب از مجله دلتا به معرفي ساعت ماركار يزد نقطه وسط ايران مي‌پردازيم.
ساعت ماركار يزد، نقطه وسط ايران
ساعت ماركار يزد با نيت خيرخواهانه توسط خيّري يزدي در شهر يزد احداث شده است. مجموعه ميدان ماركار، دبيرستان ماركار و پرورشگاه ماركار با هزينه پشوتن‌جي دوسابايي ماركار كه از زرتشتيان ساكن هند بود، ساخته شده است.
شهردار يزد در ابتدا مكان ساخت ساعت را ميدان پهلوي (شهيد بهشتي كنوني) در نظر گرفت، تا بتواند ارزش و اعتبار بيشتري را به اين ميدان ببخشد.
اين ساعت چه زماني ساخته شد؟
از ساخت بناي ساختمان ساعت ماركار در ميدان پهلوي دو سال نگذشته بود كه در مورد مكان قرارگيري ساعت اختلاف نظرهايي ايجاد شد. در نهايت اين ساعت نيمه تمام را تخريب كردند و در سال ۱۳۱۵ مكان ساخت ساعت يادبود فردوسي را ميدان ماركار شهر يزد، نقطه وسط ايران و مركز شهر يزد تعيين كردند.
ساخت اين ساعت باشكوه و زيبا ۶ سال به طول انجاميد و در نهايت در تاريخ ۴ آبان ۱۳۲۱ ساخت اين ساعت به پايان رسيد.
ساعت ماركار داراي پلاني مربع شكل و با ۴ متر ارتفاع در ميداني نزديك به مجموعه فرهنگي ماركار در شهر يزد احداث گرديد. اين شايعه ميان مردم وجود دارد كه مقداري طلا در پي ساختمان اين برج مخفي شده است.
ساعت ماركار از لحاظ موقعيت جغرافيايي و ويژگي‌هاي تاريخي و معماري يكي از جاذبه‌هاي تماشايي شهر يزد، معروف‌ترين شهر خشتي جهان است.
درباره ساعت ماركار يزد نقطه وسط ايران بيشتر بدانيم!
ماركار متشكل از سه بخش است: ۱- پايه ۲- بدنه برج ۳- كلاهك بالاي برج
بدنه خارجي ساعت از مصالح سيماني ساخته شده است.
به گفته محققان محل قرارگيري اين ساعت مركز ايران است. ساعت اين برج يك بار در هفته كوك ميشود. موتور اين ساعت ديدني بر بالاي پلكان‌‌هايي چوبي قرار گرفته و با اينكه هفتاد سال از عمر آن مي‌گذرد، هنوز اين ساعت به صورت هفته‌اي كوك ميشود.
اشعار روي بدنه اين ساعت
اين ساعت با اشعار شاعري بومي به نام ناصر تزئين شده است. البته اين اشعار صرفا جنبه تزئيني ندارند و كافي است مطابق جهت موافق ساعت حركت كنيد تا هنر شعري اين شاعر و ناگفته‌‌هاي اين برج (نام سازنده، تاريخ ساخت، و مواردي ديگر) در دو چرخش بر شما آشكار شود.
در چرخش اول، بيت‌ها و در چرخش دوم (مخالف جهت حركت خودروها) مصراع‌‌ها معيار هستند. اشعار نوشته شده بدين‌صورت هستند:
ز فردوسي اكنون سخن ياد‌گير سخن‌‌هاي پاكيزه و دلپذير
بزرگي سراسر به گفتار نيست دو صد گفته چون نيم‌كردار نيست
به داد و دهش دل توانگر كنيد ز آزادگي بر سر افسر كنيد
جز از نيكنامي و فرهنگ و داد ز رفتار گيتي نگيريد ياد
چهار مصرع درج شده كه در قسمت پايين برج ساعت نقش بسته بدين‌ترتيب است:
چون به سعي و اهتمام ماركار گشت در اين برج ساعت برقرار
روح فردوسي پي تاريخ گفت شادم از كردار نيك ماركار
گفتني است مصراع آخر با بهره‌‌گيري از حروف ابجد و كاربرد عدد مركب، تاريخ ساخت بناي ساعت يعني سال ۱۳۲۰ هجري شمسي را يادآور ميشود.
پيشنهاد مطالعه: مطلب فرزند زيباي زلزله در دل روستاي چورت مازندران را مطالعه كنيد.
با مجله گردشگري دلتا همراه باشيد.