بافت تاريخي يزد، علاوه بر ۱۷۰۰ اثر تاريخي خود، به دليل معماري سنتي و تغيير نيافته، طراحي متناسب با اقليم، رعايت اصول هوشمندانه در معماري خانه‌هاي كويري و اينكه تمامي امكانات شهري را از زمان‌هاي دور، تامين كرده و در خود جاي داده، شرايط كافي براي ثبت شدن در فهرست ميراث جهاني يونسكو را به‌دست آورد و اين اتفاقي بود كه در سال ۱۳۹۶ محقق شد. اما باغي در يزد وجود دارد كه پيش از بافت تاريخي يزد در سال ۲۰۱۱ جزء پروژه باغ‌هاي ايراني، به همراه ۹باغ ديگر به فهرست ميراث جهاني يونسكو اضافه شد. نام اين باغ، باغ دولت آباد است. در اين بخش از مجله دلتا همراه باشيد تا درباره اين باغ بيشتر بدانيم.
باغ دولت آباد كجاست؟
در دوره زنديه و معاصر با حكمراني كريمخان زند، شخصي به‌نام «محمدتقي خان» مشهور به خان بزرگ، كه سرسلسله خاندان خوانين يزد بود، قناتي به‌طول ۶۵كيلومتر را از مهريز به يزد كشيد و نام اين قنات طويل را دولت‌آباد گذاشت. پس از آن بود كه خان بزرگ، باغ دولت آباد را در اين مكان بنا كرد. امروز اين باغ را در مركز شهر و محله چهارمنار مي‌بينيم.
بادگير باغ دولت آباد
شاخصه اصلي و منحصربه‌فرد باغ دولت‌آباد، بادگير آن است. اين بادگير با ۳۳.۸ متر ارتفاع، بلندترين بادگير جهان شناخته مي‌شود. اين بادگير برخلاف ديگر نمونه‌هاي خود كه به‌شكل مستطيل ساخته مي‌شوند، ظاهري هشت ضعلي دارد كه باعث مي‌شود باد از هر سمتي كه بوزد، به‌راحتي وارد دريچه‌هاي بادگير شده و به سمت پايين هدايت شود.
هوشمندي ديگري كه در معماري اين بادگير ديده مي‌شود، حوض آبي است كه در قسمت انتهايي آن قرار دارد. باد گرم و كويري يزد، وارد بادگير شده، از ميان پره‌هاي چوبي مي‌گذرد و بخشي از حرارت خود را از دست مي‌دهد، در طول مسير و به‌خصوص با وزيدن روي سطح آب، خنك مي‌شود و حالا شما بدون نياز به برق و گاز، يك كولر خنك‌كننده طبيعي داريد.
بخش‌هاي مختلف باغ
باغ از دو بخش بيروني (حكومتي) و اندروني (سكونتگاهي) تشكيل مي‌شود. باغ اندروني و بيروني نيز بر هم عمود و از يكديگر منفك هستند. باغ بزرگ‌تر كه باغ اندروني است، شامل حرمسرا، عمارت هشتي، عمارت طنبي، مطبخ، آب‌انبار و البته اصطبل و برج ديده‌باني مي‌شود.
يكي از وظايف ديده‌بان‌ها، جلوگيري از ورود اغيار به باغ اندروني بوده است. باغ كوچك‌تر كه باغ بيروني است، شامل عمارت تهراني، تالار آينه، جلوخان و سردر، بازارچه و آب‌انبار عمومي مي‌شود. اين باغ، محل برگزاري تشريفات حكومتي و برگزاري مراسم ورزشي بوده و «بهشت آيين» ناميده مي‌شود
هر بخش از اين بناي عظيم، با معماري عجيب و هوشمندانه، تاريخ و علم و هنر مردمان ۲ سده پيش را به نمايش مي‌گذارد. اين باغ همه روزه به‌جز روز عاشورا، پذيراي مهمانان و مسافران خود است.
پيشنهاد مطالعه: براي خواندن مطالب بيشتر فيل‌هاي نقاش جاذبه توريستي عجيب تايلند را بخوانيد.
با مجله گردشگري دلتا همراه باشيد.